Nieuwe auto fors goedkoper in 2004

door Jeroen Hendriks en Annet de Jong

DEN HAAG - De aanschaf van een nieuwe auto wordt bij de invoering van de kilometerheffing, begin 2004, vele duizenden guldens goedkoper. De aanschafbelasting op auto's (bpm) van 45 procent wordt dan (stapsgewijs) met een kwart verlaagd. Ook gaan de brandstofprijzen aan de pomp omlaag. Verkeersminister Netelenbos gaat in de meest recente berekeningen uit van een daling van grofweg 20 cent per liter, waardoor ook de verschillen met België en Duitsland kleiner worden. Dat blijkt uit de vertrouwelijke voortgangsrapportage kilometerheffing van de bewindsvrouw die het kabinet morgen bespreekt.

De kilometerprijs wordt straks berekend op basis van een kwart van de bpm, circa 15 procent van de brandstofaccijnzen, de volledige motorrijtuigenbelasting en het eurovignet voor vrachtwagens. Daarmee gaan op jaarbasis de kosten voor automobilisten en vrachtrijders zo'n 10 miljard gulden omlaag, die echter via de kilometerheffing weer moeten terugvloeien in de schatkist. Ter vergelijking: het gezamenlijke bezit van motorvoertuigen levert het rijk nu zo'n 12,6 miljard gulden op per jaar, de brandstofaccijns nog eens 12 miljard gulden en het eurovignet 200 miljoen gulden. Als voorbeeld stelt de minister een gemiddelde personenauto van 1100 kg met een benzinemotor, die globaal 7,2 cent (3,3 eurocent) per gereden kilometer gaat betalen. De definitieve bedragen komen pas in het wetsvoorstel te staan dat de minister rond de jaarwisseling klaar denkt te hebben. De prijs per rit wordt straks bepaald door de gereden afstand, het gewicht en type van het voertuig, brandstofsoort, uitstoot van schadelijke gassen, de provincie van herkomst.

Na 2006 wordt pas bekeken of ook het tijdstip en de plaats van de gereden kilometers moet worden meegewogen. De paarse partijen hebben op dat punt na veel geruzie een akkoord gesloten, maar de minister laat niet na te melden dat de gewenste doorstroomsnelheid in de spits van 60 km/u zonder die twee omstreden extra meetfactoren niet gehaald kan worden. Netelenbos verwacht dat iedere autobezitter die minder dan zo'n 18.000 kilometer per jaar rijdt goedkoper uit zal zijn door de kilometerheffing. "Meer dan de helft van de autobezitters gaat erop vooruit. De rest gaat er op achteruit, tenzij zij minder gaan rijden", schrijft Netelenbos, die eraan toevoegt dat dit vooral de zakelijke en professionele rijders zijn, die doorgaans behoren tot de hogere inkomensklassen. Lagere inkomens met een auto zullen er volgens de PvdA-bewindsvrouw gemiddeld op vooruit gaan.

Om de kilometerheffing mogelijk te maken moeten alle auto's worden voorzien van een speciale kilometerteller, de Mobimeter, omdat de bestaande teller te fraudegevoelig is. Het kastje zou nu circa 220 tot 330 gulden (exclusief inbouwkosten en 19 procent btw) gaan kosten, maar de minister hoopt dat de kastjes uiteindelijk gratis worden als het bedrijfsleven genoeg geld kan verdienen door het aanbieden van aanvullende diensten. Langs de kant van de weg komen mogelijk mobiele meetpunten te staan, zodat kan worden gecontroleerd of de mobimeter deugt of dat er met het apparaat is gefraudeerd. Tweehonderd automatische meetpunten op drukke wegen, leiden er volgens het rapport toe dat de auto's op deze wegen eens in de drie dagen kunnen worden gecontroleerd. Het kastje doet eens per maand of na duizend kilometer automatisch aangifte van de gereden kilometers. Om privacyredenen worden alleen het aantal kilometers en het bijbehorende tarief voor het soort bereden weg doorgegeven. Anderen kunnen zo niet vaststellen waar en wanneer iemand precies heeft gereden.

Verder kunnen er op termijn allerlei aanvullende (betaalde) diensten worden aangeboden via de mobimeter. Zo kan het apparaat ook dienst doen als routeplanner en wordt de automobilist automatisch op de hoogte gehouden van wegwerkzaamheden, files en extreme weersituaties zoals mist, sneeuw en gladheid. Zelfs is het mogelijk om via een druk op de knop 'parkeren' automatisch de parkeermeter te vullen. Minister Netelenbos verwacht dat de aanvullende diensten van de mobimeter ook leiden tot minder files, omdat iedereen informatie over files, vertragingen en alternatieve routes krijgt. Volgens de PvdA-bewindsvrouw zijn de marktpartijen zeer enthousiast over de mogelijkheden van aanvullende diensten en kunnen deze ervoor zorgen dat de Nederlandse autorijder wat enthousiaster wordt over de kilometerheffing.