Er komt geen grote proef met de kilometerheffing. Minister Netelenbos van Verkeer wil direct na een technische test van het systeem beginnen met het stap-voor-stap invoeren van het betalen per gereden kilometer in het hele land. Dat maakte de bewindsvrouw gisteren bekend bij de presentatie van het Nationaal Verkeers- en Vervoersplan (NVVP) in Rotterdam. Het belang van de kilometerheffing is groot. 'Als dit mislukt dan is er een gigantisch probleem. Dan stort de basis onder het NVVP in en wordt het chaos', aldus Netelenbos.

De technische test is bedoeld om uit te zoeken welke bedrijven in staat zijn de gewenste apparatuur te leveren. Aan deze test zullen automobilisten op vrijwillige basis meedoen. Netelenbos ziet daarna af van een proef met de kilometerheffing in de hele Randstad. Die is volgens haar niet meer nodig omdat dan al duidelijk is dat het systeem werkt. Bovendien hoeft ze, in tegenstelling tot bij het rekeningrijden, vooralsnog geen heftig verzet van maatschappelijke organisaties te overwinnen. Internetondernemer Roel Pieper, die met zijn onderzoek het pad voor de heffing effende, pleitte wèl voor een proef.

De VVD voelt helemaal niets voor het plan om een grote proef met de kilometerheffing niet door te laten gaan. VVD-Tweede-Kamerlid Hofstra wil dat in een proef in de Randstad eerst wordt gekeken of de files ook daadwerkelijk afnemen. Pas daarna kan volgens hem eventueel worden overgegaan tot brede invoering. Het CDA steunt de lijn van de VVD. 'Het is onverantwoord om kilometerheffing in te voeren als na de test van de techniek geen proef wordt gehouden', vindt Kamerlid Reitsma.

Volgens de plannen van Netelenbos zal na de technische test de kilometerheffing vanaf 2003 geleidelijk over heel Nederland worden uitgerold, te beginnen in de Randstad. Doelstelling is om in uiterlijk 2006 alle bestuurders van personenauto's te laten betalen per gereden kilometer. De motorrijtuigenbelasting en de belasting personenauto's en motorrijwielen (bpm) worden dan (gedeeltelijk) afgeschaft. Netelenbos wil haast maken met de kilometerheffing. 'Ik ben gemotiveerd om voor snelle invoering te kiezen.' Daarvoor hoopt ze tijdens de ministerraad van 1 juni steun te krijgen van haar collega-ministers.

De kilometerheffing is een van de wapens in de strijd tegen files. Doelstelling is een gemiddelde snelheid van 60 kilometer per uur op de autosnelwegen in de ochtend- en avondspits. Door een combinatie van de kilometerheffing, extra rijstroken en betere benutting van de bestaande weg denkt Netelenbos die snelheid te kunnen realiseren. In 2020 staat de automobilist uiteindelijk 25 procent minder lang in de file, tenminste als de maatregelen succesvol zijn. Vrachtauto's krijgen al in 2003 op grote schaal te maken met een kilometerheffing. Nederland haakt bij de kilometerheffing voor vrachtauto's aan bij het al in Duitsland bestaande systeem. Dat is volgens Netelenbos onvermijdelijk. De transportbranche steunt de plannen.